Het zijn alle gewoonten, kennis en praktijken van vroeger die vandaag actief worden beoefend en die we willen doorgeven aan de toekomstige generaties.

Het zit in hoe we spelen en verhalen vertellen, in eetcultuur of dans en muziek, circus, carnaval, feesten en rituelen, in kweek- en landbouwtechnieken en in de vaardigheden van de vaklui die (weten hoe ze) dingen maken.

Immaterieel erfgoed is …

  • … van iedereen en van alle tijden.
  • … overal. Het zit ingebed in de levendige (super) diversiteit aan mensen, culturele tradities en praktijken die onze samenleving rijk is. Van oud en jong, van hier en ginder, van het dorp en de stad, en in alle mogelijke mengvormen die erbij zijn gaan horen.
  • … niet tastbaar. Het zit in de hoofden en handen van mensen. Je groeit er vanzelf mee op of je kiest er op een gegeven moment bewust voor. In elk geval vergt het oefening en vooral veel doen.
  • … er in alle maten en soorten. Het kan van alles zijn. Daarom wordt het vaak in deelverzamelingen, ‘domeinen’, verdeeld.
    • Vertellen en taalgebruik
    • Muziek en podiumkunsten
    • Rituelen, feesten of gebruiken
    • Sport en spel
    • Natuur en landbouw
    • Eten en drinken
    • Ambachten en vakmanschap
  • … doe je niet alleen. Of je nu in een vereniging zit of alleen werkt, immaterieel erfgoed leeft in een groep. In erfgoedtermen heet dat een ‘erfgoedgemeenschap’. De erfgoedgemeenschap zijn mensen die jouw erfgoedpraktijk een warm ❤ toedragen, eraan mee doen of van aan de zijlijn supporteren. Bovendien geef je immaterieel erfgoed door, aan anderen of jongeren, omdat je het met z’n allen
    belangrijk vindt. Ook voor de toekomst

Immaterieel erfgoed g/heeft zin

Tradities, kennis en kunde zijn creatieve manieren om met de wereld en het (samen)leven om te gaan. Om te tonen wie je bent en waar je voor staat. Om je uit te drukken, als groep of als persoon. Om het leven meer waard te maken, of gewoon mooier. Om te verbinden en te verrijken.
En om met wijsheid van wie voor ons kwam, steeds nieuwe kennis en knowhow te creëren om de toekomst aan te gaan.

Voorbeelden

Op www.immaterieelerfgoed.be vind je een overzicht van alle praktijken uit Vlaanderen die zichzelf registreerden als immaterieel erfgoed. Hieronder vind je een (niet volledig) overzicht van immaterieel cultureel erfgoed-praktijken uit onze regio. We hebben ze per domein ingedeeld.

Muziek en podiumkunsten

  • Kerkorgel bespelen (Herentals)
  • Applaus bij voorstellingen
  • Fanfarecultuur
  • Jachthoornblazen
  • Beiaard spelen
  • Manueel klokkenluiden
  • Circuscultuur
  • …

Eten & drinken

  • Belgische frietcultuur
  • Smoutebollen en warme rek
  • Ambachtelijke advocaat (Nijlen)
  • Vlaaien loten (Heist-op-den-Berg/Putte)
  • Bierproeven
  • Belgische borrelcultuur
  • Worstenbrood & appelbollen Verloren Maandag (Kempen)
  • Wijn en bier maken
  • Frikandellen met krieken (kermis)
  • Liers vlaaike
  • Biologisch en lokaal sappen maken (Nijlen)
  • Belgische broodcultuur
  • Zwarte en witte pensen maken
  • …

Feesten, rituelen & sociale gebruiken

  • Kermiscultuur
  • Paaseieren rapen
  • Nieuwjaarszingen
  • Sint-Antoniusvieringen (Olen/Lier)
  • Sinterklaasviering
  • Nieuwjaarsbrieven voorlezen
  • Kerstmis vieren
  • Carnaval Putte/ Herenthout
  • 11 novemberviering
  • Driekoningen zingen
  • Nijlense reuzen
  • Vlaamse volksdansen
  • Vlaamse kerststallencultuur
  • Totemisatie scouts
  • 100 dagen vieren
  • Communie en lentefeest
  • Lourdesbedevaart
  • Kruiskensmarkt Bevel
  • Mariacultus meimaand
  • Jaarmarkt (Nijlen)
  • Sint-Gummarusprocessie Lier
  • Ommegang van de Hegge (Poederlee)
  • De Lierse reuzencultuur
  • Pannenkoeken met Lichtmis (Noorderwijk)
  • Halloween vieren
  • Ramadan en Suikerfeest
  • Moeder-/vaderdag vieren
  • Schieten (vooravond) huwelijk
  • Suikerbonen bij geboorte
  • Processie St-Regimius Beerzel
  • Peterschap bataljon artillerie Lier
  • Studentenvereniging
  • Offerfeest
  • Godswraak Lier
  • St-Hubertusfeesten (Vorselaar)
  • Vogelverschrikkersfestival Koningshooikt
  • …

Ambachten, vakmanschap & technieken

  • Brood bakken in een bakoven (Bouwel, Kessel, Gestel, Berlaar, Vorselaar)
  • Ambachtelijk (kunst)smeden (Wiekevorst, Nijlen)
  • Mandenvlechten (Nijlen)
  • Pennen maken uit hout (Herenthout)
  • Traditioneel boter maken
  • Diamantbewerking Kempen
  • Klompenmaken (Grobbendonk)
  • Stoelvlechten
  • Houtsnijden (Herentals)
  • Glasramen, glas-in-lood (Nijlen)
  • Gitaren bouwen (Kessel)
  • Molenaarsambacht (Grobbendonk, Bouwel,
  • Heist-op-den-Berg, Gierle, Lille, Olen)
  • Kuipersambacht
  • Koffiebranden (Lier)
  • Imkeren (Vorselaar, Grobbendonk, Nijlen)
  • Kerststallen opbouwen (Kempen)
  • Kerststallen maken (Heist-op-den-Berg)
  • Reuzen maken uit vlechtwerk
  • Radio’s herstellen (Olen)
  • Lierse kant-, parel- & paillettenwerk
  • Uurwerken Zimmer op punt houden Lier
  • Hoefsmeden (Berlaar, Herentals, Lille, Nijlen, Olen)
  • Pottenbakken (Grobbendonk)
  • Restaureren/conserveren metalen (Lier)
  • Wagenmaken (Putte)
  • Weefgetouwen maken (Vorselaar)

Sport & spel

  • Wiezen
  • Schuttersgilden (Lier, Lille, Herentals
  • Koninghooikt, Wechelderzande, Gierle, Nijlen)
  • Rolstoeldansen
  • Speelplaatsspelletjes
  • Duivensport (Duivenbonden in de Kempen)
  • Paapgooien/Teppeke schiet (Herentals)
  • Jeugdbewegingen
  • Struifvogelspel (Lier)
  • Boerengolf (Grobbendonk)
  • Ritjes met de huifkar (Grobbendonk)
  • Kermiskoers
  • Schaar-steen-papier
  • Gymkana (Schriek)
  • Haankraaien (Putte)
  • …

Natuur & landbouw

  • Kempens Kieken
  • Stropen
  • Duivenwijding (Grobbendonk)
  • Schapendrijven (Kessel)
  • Palingvissen (Lier)
  • Volkstuintjes (Lier, Herentals)
  • Veeprijskampen (Nijlen, Herentals)
  • Kempens Heideschaap (Lier)
  • Duivenmarkt
  • Graan- en aardappelteelt (Noorderwijk)
  • Saffraan telen (Morkhoven)
  • …

Vertellen & taalgebruik

  • Dialecten
  • Kinderverhalen voorlezen
  • Vlaamse gebarentaal
  • Kalligrafie (Grobbendonk)
  • Spotnamen
  • Volksverhalen vertellen
  • …

Je kan alles ook nalezen in het volgende document: Wat is immaterieel erfgoed? (pdf, 139 kb )